Aller au contenu

Room

Pɩlɩɩna Wikipediya
(Papɩsɩna-kɛ nɛ ɖooo Roma (Rome))
Room

Room kɛna Itaalii ɛjaɖɛ taa tɛtʊ sɔsɔtʊ ɖooo pɩnaɣ 1871 nɛ tɛtʊ tʊnɛ tɩwɛ lɩm fɛɛʊ ŋgʊ payaɣ-kʊ se itaalii yɔ ɖɩ-wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ hɔɔlʊʊ taa. Pɩnaɣ 2014 taa pakalɩ kɩgalʊʊ kɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa pana ɛyaa miliyɔɔnaa 2 869 461 ɛlɛ pɛkpɛndɩna tɛtʊ ndʊ ti-ageeta tɩŋga kɔyɔ, pɩnaɣ 2013 maɣmaɣ taa ɛyaa kaakpɛnda miliyɔɔnaa 4 321 244.

Tɛtʊ tʊnɛ, Erɔpʊ ajɛya sɔsɔna kpeekpe taa lɛ, Mɔsikuu nɛ Lɔndrɩ wayɩ lɛ Room ñɩndʊ tɩŋgʊna ɛyaa ɖɔʊ taa nɛ walanzɩ landammm taa. Tɩ-walanzɩ taa wɛ ɛkɩtaarɩnaa ɛzɩ 128 531 yaa kilomɛtanaa 1 285,31 yɔ.

Room tɛtʊ tʊnɛ tɩwɛna tɩ-ndɩ kpem: tɩ-taa nɛ ɛjaɖɛ cikpeɖe naɖɩyɛ nɛ paya-ɖɩ se Fatiikaŋ. Pʊtɔbʊʊ se tɛtʊ sɔsɔtʊ tʊnɛ tɩkɛ ajɛya naalɛ taa tɛtʊ sɔsɔtʊ. Fatikaŋ ɛjaɖɛ yʊʊdʊ payaɣ se Papa. Papa ɛnʊ lɛ keteŋa kpeekpe kristʊ katolika mba ñʊʊtʊ. Fatiikaŋ kɛŋna ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩkɩla wɛʊ ññɩɩɩ kɛ keteŋa kpeekpe taa yɔ.

Erɔpʊ ajɛya kpeekpe taa lɛ, tɛtʊ sɔsɔtʊ ndʊ tɩ-taa ɛyaa mba pɔsɔɔlɩ ɛsɩyɛ ekpena nɛ nʊmɔŋ wobu yɔ, tɛtʊ ndʊ payaɣ-tʊ se LɔndrɩPaarii yɔ tɩ-wayɩ lɛ, Room tɛtʊ tɩŋgʊʊna. Keteŋa kpeekpe tɛtʊ sɔsɔtʊ taa lɛ, Room tɛtʊ wɛ ndʊ tɩkɩlɩ ɖɛu yɔ tɩ-taa.

Room tɛtʊ taa cɔcɩnaa mba pɛwɛɛ yɔ pɛkpɛnda 900 nɛ sukulinaa sʊsaa nɛ pompɩnaa nɛ kondolokonaa ɖɔɔ; pɩtasɩ lɛ, peeɖe ɖooo kɩpɩnjaazɩ wondu kpɛndɩ pɩwɛ peeɖe pɩɖɔɔ sɩŋŋŋ. Peeɖe paatɛma ñɔɔzʊʊ keteŋa kpeekpe taa tɔnʊʊ taa aleɣya nɛ hayɩsʊ kɛ pɩnaɣ 1960.

Payaɣ Room maalika ñʊʊdʊ se Virginia Raggi. Paanɛ ajɛya lɛɛna taa tɛtʊ sɔsɔtʊ ɛñɩnɩʊ se tɩna Itaalii ɛjaɖɛ taa tɛtʊ sɔsɔtʊ ɛlakɩ tʊma kʊɖʊma kɔyɔ, Room maɣmaɣ ɛɛtɛŋ kɩ-taa sɩŋŋŋ nɛ paɖʊʊ taabalɩyɛ nɛ ɖama nɩnaʊ kɛ yem. Room tɛtʊ tʊnɛ tɩna tɛtʊ kʊɖʊmtʊ yeke pɛkpɛndɩna nɛ palakɩ tʊma kʊɖʊma sɩŋŋŋ nɛ ndʊ yɔ Paarii.

Papaaza tʊma ana alabʊ ɖooo pɩnaɣ 1956 nɛ pɔ-tɔm piye kɔyɔ se: Paarii yeke mʊŋna Room nɛ Room yeke mʊŋna Paarii. Paarii tɛtʊ wayɩ lɛ, tɛtʊ sɔsɔtʊ natʊyʊ nɛ Ropma ñɩndʊ paɖʊ taabalɩyɛ ɖɔɖɔ nɛ tɩ-taa kɔyɔ: Asakasii (Polivi), Pɛlɩgraadɩ (Sɛrbii), Sinsiŋnatii nɛ Niyuu Yɔrɩkɩ (Etaazuunii), Peekɛɛ (Siini), Ploovidiivi (Puligari), Sewuuli (Kooree Hadɛ Kiŋ), Tokiyo (Sapɔŋ), Kazablanka (Marɔkɩ), Tunisi (Tuniizii), Sevizi (Ɛsɩpaañɩ) nɛ Kɛɛrɩ (Egipiti).